Δημοτικά

Ο εκφοβισμός, γνωστός στη διεθνή ορολογία ως bullying, αποτελεί μια μορφή κακοποίησης, είτε σωματικής, είτε ψυχολογικής, ή μια μορφή εξαναγκασμού. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα διαχρονικό φαινόμενο που αυξάνεται όλο και περισσότερο στη σύγχρονη εποχή. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει την επαναλαμβανόμενη και εκ προθέσεως χρήση βίας μεταξύ μαθητών, με σκοπό να βλάψουν ή να θίξουν ένα συμμαθητή τους. Ασκείται από ένα μαθητή ή μια ομάδα μαθητών (θύτης) προς έναν συμμαθητή τους (θύμα) και δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό αλλά συνήθως είναι μια πράξη επαναλαμβανόμενη η οποία διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να εμφανιστεί με διάφορες μορφές όπως ο σωματικός, ο λεκτικός, ο κοινωνικός και ο διαδικτυακός ή ψηφιακός εκφοβισμός. Ιδιαίτερα το τελευταίο είδος εκφοβισμού, γνωστό και ως cyber bullying, είναι αυτό το οποίο εμφανίζεται συχνότερα στις μέρες μας και αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκόσμιας κλίμακας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μαθητές είναι πλέον απόλυτα εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο – όχι όμως και με τους κινδύνους που μπορεί να εμπεριέχει. Η διαφορά του από τον κλασικό εκφοβισμό είναι ότι προκειμένου κάποιος να κάνει ηλεκτρονικό εκφοβισμό θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικά μέσα, όπως για παράδειγμα ηλεκτρονική αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων, διάδοση άσχημων και προσβλητικών φημών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φωτογραφίες και βίντεο σε διάφορες ιστοσελίδες.

Η άμεση εμπλοκή σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την ψυχική υγεία του παιδιού. Οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις είναι πολλές και μπορεί να περιλαμβάνουν την ανασφάλεια, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την απομόνωση, τη χαμηλή σχολική επίδοση, ακόμη και επιθετικές συμπεριφορές.

Τα αίτια εμφάνισης του εκφοβισμού μπορεί να οφείλονται σε πολλούς παράγοντες όπως η ιδιοσυγκρασία του μαθητή (είτε πρόκειται για το θύτη, είτε για το θύμα), οι δυσλειτουργικές οικογενειακές σχέσεις, που προδιαθέτουν τους μαθητές σε βίαιο τρόπο αλληλεπίδρασης με τους άλλους και τέλος, οι κοινωνικό πολιτισμικές επιρροές που δέχονται, όπως για παράδειγμα οι επιρροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή οι συναναστροφές με συνομηλίκους που εμφανίζουν επιθετική συμπεριφορά.

Στην πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν τόσο οι γονείς όσο και το ίδιο το σχολείο. Η ενημέρωση για τους κινδύνους στην ψυχική υγεία τόσο των θυμάτων αλλά και των θυτών είναι επιτακτική και μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό των φαινομένων εκφοβισμού. Για το λόγο αυτό όταν βρεθείς σε ένα περιστατικό εκφοβισμού είτε ως θύμα είτε ως απλώς ακροατής μην το αφήσεις και τα μάτια σου κλείσεις… Μίλα!